تخلفات عجیب ساختمان سازیِ دوران قاجار - وبلاگ تحصیل

به گزارش وبلاگ تحصیل، دست این افراد با مصالح فروشان در یک کاسه می رود و مصالح نامرغوب به کار می برند و اگر صاحبخانه مباشر یا نماینده ای هم برای نظارت بر کار استخدام کند، گاهی مباشر هم با آن ها هم پیاله می گردد.

حسن حسن زاده| این روز ها که بحث درباره تخلفات در ساخت و ساز ساختمان ها و به ویژه فساد سازندگان در ساخت متروپل بالا گرفته است، خوب است به ریشه های تاریخی این تخلفات هم اشاره کنیم. هانری رنه دالمانی سیاح فرانسوی در سفری که سال 1899 میلادی به ایران داشت، در کتاب از خراسان تا بختیاری به گوشه ای از این تخلفات عجیب در دوره قاجار پرداخته است که در ادامه می خوانید.

هانری رنه دالمانی مورخ، سیاح و متخصص هنر های تزئینی فرانسوی که علاقه بسیاری به اشیاء عتیقه داشت، سفر های زیادی به کشور های مشرق زمین انجام داد. او در سفر های متعدد خود از شهر های سمرقند، بخارا، عشق آباد و ... بازدید کرد و این میان 2 بار نیز به ایران آمد. این سیاح فرانسوی در سال 1899 میلادی برای اولین وارد ایران شد و از شهر های مختلف ایران تماشا کرد.

هانری در دومین سفرش به ایران در سال 1907 میلادی، تصمیم گرفت درباره اوضاع سیاسی، اجتماعی، مالی و فرهنگی ایران نیز مطالعه کند. نتیجه این مطالعات کتابی شد با عنوان از خراسان تا بختیاری که سفرنامه ای است پر و پیمان از احوالات مختلف آن روزگار جامعه ایران و البته عکس های فراوانی که او در این سفر از شرق به غرب ایران تهیه نموده است.

دورنمای بازار تهران از فراز شمس العماره در دوره ناصرالدین شاه

مقاطعه کار هدفی جز خالی کردن جیب مشتری ندارد!

هانری رنه دالمانی در صفحه 209 از جلد اول کتاب از خراسان تا بختیاری مبحثی را درباره فساد در ساختمان سازی در دوره قاجار باز می نماید. او در بخش چهارم این کتاب با عنوان مساکن ایرانیان نخست به شیوه خانه سازی در روستا ها و تقسیمات مختلف خانه های ایرانیان از اندرونی تا پشت بام، حیاط خانه و... می پردازد و در بخش ساختمان خانه ها به موضوع فساد بعضی مقاطعه کاران و مباشران در ساخت بنا اشاره می نماید.

او نوشته در ایران دوره قاجار مقاطعه کار یا به زبان امروزی همان پیمانکاران به منافع خودشان فکر می نمایند و غالبا سر مشتری را کلاه می گذارند. دست این افراد با مصالح فروشان در یک کاسه می رود و مصالح نامرغوب به کار می برند و اگر صاحبخانه مباشر یا نماینده ای هم برای نظارت بر کار استخدام کند، گاهی مباشر هم با آن ها هم پیاله می گردد. این سفرنامه نویس و سیاح در بند آخر صفحه 209 این کتاب نوشته است:

در ایران مانند دیگر کشور های قدیمی، مقاطعه کاری که انجام کلیه کار های ساختمان یک بنا را برعهده بگیرد، غالبا هدفی جز خالی کردن جیب مشتری ندارد.

کسی هم که مباشری جهت حفظ منافع خویش انتخاب می نماید، کم و بیش مطمئن است که این مباشر نیز یا سر به هوا خواهد بود و یا دغلکار؛ که در صورت اول، چشم بسته، هرچه را که مصالح فروشان در اختیارش بگذارند خواهد پذیرفت؛ و در صورت دوم، برعکس، با کارگران مختلف زد و بند نموده و آگاهانه اربابش را خواهد چاپید.

نمایی دیگر از خانه های تهران قدیم در دوران قاجار

او در ادامه به مسائل دسترسی به مصالح ساختمانی در دوره قاجار اشاره نموده و می نویسد: فراهم کردن مصالح ساختمانی کاری پردردسر است، زیرا مصالح کمیاب است و قیمت ها نامعین...

در سرانجام باید گفت با وجود فساد هایی که در ساختمان سازی این دوران اتفاق افتاده و سفرنامه نویس فرانسوی هم در بخش هایی از کتاب به آن اشاره نموده است، اما بنا ها و کاخ های بسیاری از عهد قجر به جامانده که هنوز هم استحکام و مقاومت خوبی دارند؛ بنا ها و کاخ هایی که البته متعلق به شاهان و شاهزادگان قجری بوده اند و نظارت جدی تری بر ساخت آن ها وجود داشت.

شمس العماره بنایی باشکوه در مجموعه کاخ گلستان است که به دستور ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد و برای نخستین بار از فلز در ساخت آن استفاده شد

تصویری که این سیاح فرانسوی از ساخت و ساز یک قصر در حومه تهران ثبت نموده و در کتاب از خراسان تا بختیاری درج شده است

منبع: همشهری آنلاین