نوذر شفیعی: حمله تروریستی دانشگاه کابل در امتداد مذاکرات صلح انجام گرفت - وبلاگ تحصیل

به گزارش وبلاگ تحصیل، یک کارشناس مسایل بین الملل گفت: متاسفانه در افغانستان با این نگرش و برداشت از سوی دولت مرکزی و نیروهای طالبان روبرو هستیم که توانایی نظامی را پشتوانه سیاسی و مذاکراتی می دانند و با این اهرم سعی در امتیازگیری دارند که حملات تروریستی اخیر را نیز باید به همین دلیل دانست.

نوذر شفیعی در گفت وگو با وبلاگ تحصیل در پاسخ به این پرسش که دولت اصرار دارد که حمله تروریستی در دانشگاه کابل توسط طالبان صورت گرفته است و از سویی طالبان مدعی است که این حمله کار آنها نبوده است و داعش هم در بیانیه ای مسئولیت این حمله را به عهده گرفته است، گفت: دولت اصرار دارد که کار طالبان است و توپ را به زمین هم می اندازند.

وی ادامه داد: نه تنها در رابطه با حمله تروریستی در دانشگاه کابل بلکه اقدام تروریستی در مدرسه کوثر و کلیه ناآرامی ها در دو هفته اخیر در افغانستان ارتباط تنگاتنگ به مذاکرات صلح دارد. وقتی مذاکرات به بن بست می رسد در جبهه های نظامی شاهد افزایش درگیری ها هستیم، علت آن هم این است که برداشت در جامعه افغانستان اینگونه است که همیشه تصور می نمایند قدرت از لوله تفنگ بیرون می آید. چه دولت، چه طالبان توانایی نظامی را پشتوانه سیاسی و مذاکراتی خود قرار می دهند. در استان هلمند بیش از 200 تن در یک حمله کشته شدند. دولت علیه طالبان اقدام کرد و آمریکا هم حمایت کرد. پیغام دولت این بود که قدرت دارد و می خواست این پیغام را بدهد که طالبان در موقعیت ضعیف نظامی واقع شده است و به نفع آنهاست که دستور کار مذاکرات صلح را بپذیرند اما طالبان بر عکس اقدام می نماید و با انجام اقدامات نظامی سعی دارد بگوید اگر خواسته آنها تامین نگردد خواسته هایشان را در میدان نظامی به دست می آورند.

این کارشناس مسایل منطقه و افغانستان گفت که هم دولت افغانستان و هم طالبان سعی دارند تاکید نمایند که علت پذیرش مذاکره، ضغف نظامی آنها نیست و هیچ کدام به این دلیل وارد مذاکره نشده اند.

وی ادامه داد: آنچه در کابل رخ داد ادامه درگیری چند وقت اخیر و در امتداد مذاکرات صلح به وجود آمده است، البته در دل همین بحث نکته دیگری هم وجود دارد؛ تقریبا یک هفته پیش درگیری در هلمند و قبل از آن در برخی نقاط دیگر حادث شد که در تمام درگیری ها ضربات سنگینی به نیروهای طالبان وارد شد، این درگیری ها روشن کرد که طالبان نمی تواند در درگیری های کلاسیک با دولت وارد گردد و باید به عملیات نامتقارن روی آورند.

شفیعی توضیح داد: شاید آمریکایی ها انتظار داشتند که بعد از حادثه 11 سپتامبر و مداخله در افغانستان طالبان مجدد قدرت نگیرد و تا این حد برای آنها مزاحمت ایجاد نکند. قطعا طالبان برای مدتی تضعیف شد و همین حالا هم قدرت زیادی ندارد، اما همین طالبان برای سالهای طولانی مزاحمت ایجاد نموده است و هر چه می گذرد متصرفات دولت کاهش می یابد و به متصرفات طالبان افزوده می گردد و سطح درگیری ها افزایش کمی و کیفی یافته است. این حوادث است که هم دولت را برای ورود به مذاکرات ناچار ساخت و طالبان هم البته به این نتیجه رسیده بودند که تداوم فرایند ساده نیست و آنچه می خواهند از راه نظامی به دست آورند احتمالا از راه سیاسی به دست خواهند آورد و اگر این اتفاق بیفتد، بهتر است.

وی در پاسخ به این که به هر حال طالبان در نبرد هوایی صندلی و توانی ندارد و نمی تواند با دولت که یاری نظامی و همراهی ناتو را دارد مقابله کند؟ اظهار کرد: طالبان اگر ادعایی را مطرح می نماید درباره حکومت داری و اداره کشور ولو نیروی نظامی کلاسیک در اختیار نداشته باشد حتما ادعای عظیمی است و با کارکرد نظامی آنها در تضاد است اما این را در نظر باید گرفت که حتما پشت آن ادعا توانمندی نظامی یا مصلحت سیاسی وجود دارد.

این کارشناس مسایل منطقه و افغانستان افزود: در مذاکره این گونه است که هیچ کس از حداقل ها آغاز نمی نماید معمولا از حداکثرها آغاز می نمایند. هم در دوحه و مذاکرات سیاسی و هم در درگیری نظامی در صحنه داخلی، شرایط و رفتار طالبان نشان می دهد در رسیدن به خواسته حداکثری با چالش روبرو است. واقعیت این است که شرایط در افغانستان پیچیده است. حتی اگر قبول کنیم که طالبان حمله تروریستی در دانشگاه کابل را با پوشش داعش انجام داده است احتمالا به خاطر اینکه این حادثه افکار عمومی را جریحه دار نموده است نمی خواهد مسئولیت آن را به عهده بگیرد. این برای طالبان که اکنون در مذاکرات است نقطه ضعف محسوب می گردد. از طرفی نپذیرفتن مسئولیت اقداماتی از این نوع که حتما با یک هدف و پیغام خاص انجام می گردد نقطه ضعف در کل تشکیلات این گروه محسوب می گردد.

وی با اشاره به بیانیه داعش در پذیرش اقدام تروریستی در دانشگاه کابل گفت: قاعدتا هر کس این را انجام داده باید مسئولیتش را بپذیرد اما می توانیم بر اساس برخی شواهد تشخیص دهیم که تا چه حد داعش در این عملیات نقش داشته باشد. به تجربه در چند سال اخیر شاهد بودیم که طالبان معمولا اهداف دولتی را مورد حمله قرار می دهند و اهداف عمدتا نظامی هستند و جنبه سیاسی، اداری و امنیتی دارند. طالبان چندین سال است که از انجام عملیاتی که به سمت تخریب اموال عمومی و تاسیسات زیربنایی و کشته شدن مردم بی گناه منجر گردد پرهیز نموده است. طالبان از آن رفتارهای خشن که خیلی بین دولت و مردم تفاوت قایل نمی شد فاصله گرفته است و هدف دار عمل می نماید. در مقابل داعش اولین اولویت هایش نگرش مذهبی اش است و بیشتر اهداف داعش اهدافی است که جنبه مردمی دارد و دانشگاه ها و مدارس را شامل می گردد و تمرکز روی شیعیان هم دارد چون در عراق و سوریه شکست خوردند و تلافی آن را در افغانستان می خواهند انجام دهند. بدنه داعش هم کمتر افغان هستند و از تاجیکستان و ازبکستان و بخشی از اعضای طالبان که از گروه اصلی بعد از مرگ ملاعمر جدا شده یا قهر نموده اند تشکیل می شوند و اساسا همان ها هم پای داعش را به افغانستان باز کردند.

وی اظهار کرد: قرار است داعش کارکرد عظیم تری ایفا نماید که بی ربط به مذاکرات طالبان با دولت و آمریکا نیست. داعش قرار است نیروی ضد سیستمی در افغانستان و کارنمودهایی که در داخل این کشور دارد را هدف قرار دهد، همچنین به اهداف چین ضربه بزند.

شفیعی گفت: آمریکا شاید انتطار داشت طالبان ذاتا یک نیروی مزاحم باشد اما چون از پاکستان تغذیه می گردد به سادگی نمی تواند با ایغورها در چین ارتباط بگیرد و آنجا را ناامن کند چون پاکستان متحد چین است. الان آمریکا با قرار دادن طالبان در ساخت دولت، این نیرو را از یک نیروی سیاسی که آمریکا را آسیب پذیر می کرد، خارج نموده و کارکرد ناامن سازی را به داعش سپرده است. از این به بعد شرق و غرب افغانستان یعنی ایران و چین باید انتظار داشته باشند ناآرامی ها افزایش یابد. این یک پروژه آمریکایی است و کل فرایند صلح آمریکا با طالبان برای یک هدف بلندمدت تر است و این هدف برای آمریکا اجتناب ناپذیر است که همان مهار چین است.