کرونا و شرایط آموزش در سال تحصیلی جدید، در حل مسائل آموزش وپرورش راهکار های کوتاه مدت را کنار بگذاریم - وبلاگ تحصیل

به گزارش وبلاگ تحصیل، اکنون پس از گذشت 5 ماه از آغاز همه گیری کرونا، کشورمان شاید در کنترل آن به توفیقاتی رسیده باشد ولی برای مهار آن راه پرپیچ وخمی وجود دارد که در حال حاضر نمی توان به آن دل خوش کرد.

گروه اجتماعی خبرگزاری وبلاگ تحصیل-امیرعباس میرزاخانی*؛ کرونا در سال تحصیلی جدید به سرعت و در طی چند ماه توانست بنیان تمام کشورها را در عرصه های مختلف؛ اقتصاد و سیاست خارجی، آموزش، بهداشت، مسکن و... برهم زند . البته تمام تأثیرات کرونا مذموم نبوده، بلکه در بعضی حوزه ها توانست نوآوری ها و راهکار هایی را که تا قبل با مقاومت هایی روبرو می شد به یک باره دگرگون سازد؛ به گونه ای که در بعضی از حوزه ها به کسب تجربه هایی مأخوذ شده است که می تواند آن مجموعه را چراغ راه آینده و به قله های رفیع پیشرفت رساند.

شاید هنگامی که با یک فوریت بهداشتی در سطح ملی روبرو هستیم، زمان مناسبی برای پیشنهاد تغییر جهت در نظام آموزش عمومی کشور نباشد؛ اما ویروس کرونا همه چیز را تغییر داده و سیستم آموزشی نیز این جریان مستثنا نبوده است. یکی از حوزه هایی که با ورود کرونا و تعطیلی ناخواسته وارد فاز اجرایی طراحی سازوکار آموزش مجازی و تداوم آموزش شد، وزارت آموزش وپرورش بود که با آموزش های تلویزیونی و معرفی سامانه شاد شروعگر مقابله با ویروس کرونا در امر تعطیلی مدارس شد و توانست تا رضایت نسبی مخاطبانش را فراهم کند.

اکنون پس از گذشت 5 ماه از شروع همه گیری کرونا، کشورمان شاید در کنترل آن به توفیقاتی رسیده باشد ولی برای مهار آن راه پرپیچ وخمی وجود دارد که در حال حاضر نمی توان به آن دل خوش کرد. آنچه قطعی است، بازگشت دانش آموزان به مدارس برخلاف سال های گذشته، یک امر عادی نخواهد بود و آموزش وپرورش با یک سناریوی ترکیبی از آموزش ها به استقبال سال تحصیلی جدید می رود.

مطمئناً در سال تحصیلی جدید کوشش می گردد روزهای تحصیلی و نیمکت ها با رعایت فاصله گذاری اجتماعی در اختیار دانش آموزان و کلاس ها قرار گیرند، تهویه صحیح فضاهای آموزشی فراهم و برنامه مناسبی برای پاک سازی و ضدعفونی دوره ای این فضاها تدوین و اجرایی گردد. در کنار این تدابیر ضروری است به نحوه ایجاد یک سیستم آموزش کارآمد نیز توجه گردد که در آن هریک از دانش آموزان فرصت یادگیری و پیشرفت را به دست آورند. دستگاهی که بهتر از نظام آموزشی قبل از دوران کووید-19 عمل کند.

البته بدیهی است که تغییر جهت در نظام آموزشی مستلزم سرمایه گذاری دولت است و هزینه این اقدام، قابل توجه خواهد بود. اکنون زمان آن رسیده است که راهکار های کوتاه مدت را کنار بگذاریم و راهکارهای مناسبی را برای جبران افت تحصیلی ناشی از تعطیلی بلندمدت مدارس بر دانش آموزان و همچنین جلوگیری از بروز مجدد این مشکل در صورت تعطیلی مجدد مدارس بیابیم.

بی تردید مقابله با شرایط غیرمعمول مستلزم تغییرات برنامه ریزی شده است به همین منظور آموزش وپرورش با درک شرایط خانواده ها و پاندمی کرونا در کشور و همچنین اقدامات دولت و وزارت بهداشت در این خصوص و ضرورت حاکمیتی بودن امر آموزش، ترکیبی از آموزش های تلویزیونی، سامانه شاد و بسته های آموزشی را بنا به مقتضیات به دانش آموزان ارائه نموده است. به گونه ای که این سناریو باید بتواند دربرگیرنده راهکارهایی برای مقابله با نابرابری های آموزشی ناشی از شرایط آموزش در پاندمی کرونا بوده و پیامدهای ناگوار آن کمترین آسیب و افت را به دانش آموزان مناطق محروم وارد کند.

وزارت آموزش وپرورش برای اینکه بتواند این سناریو را در سال تحصیلی جدید اجرایی کند باید تغییراتی در اصول نظام آموزشی خود ایجاد کند که در ادامه به چند مورداشاره خواهد شد:

1-شروع سال تحصیلی جدید در کشور ما بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی اول مهر است ولی نباید فراموش کنیم که بسیاری از دانش آموزان فرصت یادگیری بخش قابل توجهی از مطالب را در سال تحصیلی گذشته از دست دادند و نمی توان برای جبران این شرایط تا پاییز آینده منتظر ماند. بنابراین ضروری است با استفاده از برنامه های تابستانی، این عقب ماندگی تحصیلی جبران گردد.

با توجه به این که ممکن است کرونا سال ها ادامه داشته باشد، ضروری است مدارس از ترکیبی از برنامه های آموزشی استفاده نمایند که در تمام طول سال امکان یادگیری را فراهم کند. به همین منظور شیوه اجرای آموزش برحسب تقویم آموزش سال های قبل، امری است که باید موردبازنگری قرار گیرد.

2-بر اساس نظر متخصصان و مسئولان ستاد ملی مقابله با کرونا احتمال ورود موج جدید ویروس کرونا و هم زمانی آن با ویروس آنفولانزا در کشور ممکن است شروع سال تحصیلی جدید را با مشکلاتی فراتر از قبل روبرو کند و مدارس نتوانند پذیرای تمام دانش آموزان باشد. درنتیجه ضروری است یک برنامه تعیین برای دانش آموزان در مناطق مختلف کشور مبتنی بر یافته های آماری و میزان شیوع ویروس کرونا تدوین گردد که احتیاجهای آموزشی، اجتماعی و منطقه ای دانش آموزان را مورد متوجه قرار دهد. در این زمینه باید برحسب احتیاج دانش آموزان به موارد آموزشی، علمی و اجتماعی از شیوه آموزشی مناسب استفاده کرد. ممکن است بنا به ضرورت احتیاج باشد تا تعداد دانش آموزان حاضر در کلاس ها کاهش یابد و این شرایط، فرصت مناسبی را برای گروه بندی دانش آموزان بر اساس روش های آموزشی مناسب آن ها فراهم می نماید.

3-درصدی از دانش آموزان کشور برحسب موقعیت های جغرافیایی در مناطقی هستند که دسترسی به آموزش های تلویزیونی و آموزش های مجازی بر بستر اینترنت را ندارند و ضروری است انتظارات ما از یادگیری دانش آموزان و نحوه ارزیابی آن ها مورد بازبینی قرار گیرد. برحسب تجربه های دنیای در بسیاری از مدارس دنیا به جای ارتقای مقطع درسی در انتها هرسال تحصیلی، دانش آموزان با سطوح علمی مختلف و به صورت گروهی آموزش داده می شوند و بر اساس شایستگی هایی که به دست می آورند، مقطع آن ها ارتقا می یابد. در کشور ما دانش آموزان عشایر در این دسته طبقه بندی می شوند و آموزش وپرورش با تهیه بسته های آموزشی و استفاده از ظرفیت راهبران آموزشی، نوعی از آموزش بر مبنای شایستگی را پیش بینی نموده است که علاوه بر مقابله با پیامدهای تعطیلی مدارس، موجب کاهش تفاوت های آموزشی ناشی از صندلی مالی و اجتماعی در بین دانش آموزان می گردد. در این زمینه ضروری است تا بخش های مختلف دولت شرایط را برای بهره مندی از امکاناتی مانند خدمات اینترنتی، تهیه گوشی های هوشمند و همچنین بهبود شرایط بهداشت جسمی و روانی، سکونت، تغذیه مناسب و سایر احتیاجهای اولیه ضروری دانش آموزان را ارتقا دهند تا این موضوع بتواند موجب افزایش حداکثری ظرفیت یادگیری در دانش آموزان و تمرکز معلمان بر آموزش گردد.

وزارت آموزش وپرورش کوشش می نماید تا با ارائه آموزش های تلویزیونی و سامانه شاد و بسته های آموزشی در شروع سال تحصیلی جدید برای دانش آموزان، فرصت دسترسی برابر آموزش برای همه دانش آموزان را فراهم کند و تحقق این امر به مشارکت همه جانبه بخش های مختلف دولت احتیاجمند است تا در صورت وجود دغدغه مند ویروس کرونا، نظام آموزشی کشور بتواند در بستری امن و آرام وظایف محوله خود را به انتها مقصود برساند.

* معاون رسانه مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش وپرورش

4145/پ